Początek nowego roku szkolnego to fala pytań, jakie zadają sobie rodzice. Obok kwestii związanych z nauką i adaptacją w nowej klasie, często zastanawiamy się nad sprawami czysto formalnymi. Jedną z nich jest samodzielny powrót dziecka ze szkoły. Od kiedy pociecha może wracać sama? Czy szkoła ma prawo narzucać w tej kwestii jakieś szczególne rozwiązania? Przekonaj się!
Samodzielny powrót ze szkoły – co na to przepisy?
Twoje dziecko rozpoczyna naukę w pierwszej, drugiej, trzeciej klasie i zastanawiasz się, czy to już ten czas, aby samodzielnie wracało ze szkoły do domu? Jeśli chcesz podeprzeć się przepisami, to niestety, nie ma takich, które w sposób jednoznaczny zdefiniowałby wiek samodzielnego powrotu z zajęć. Pewne wskazówki daje w tym zakresie Prawo drogowe. Wskazuje ono, że samodzielnie z drogi mogą korzystać dzieci, które ukończyły 7 lat. Idąc tym tropem, uczeń, który rozpocznie naukę we wrześniu, a np. w czerwcu obchodził 7 urodziny, może wracać do domu po lekcjach bez opieki. Natomiast dzieci, które świętują urodziny w kolejnych miesiącach, muszą przez pierwsze tygodnie wracać razem z osobą, która ma ukończone 10 lat. No właśnie, nie musi być to dorosły (rodzic, dziadkowie) – nie ma przeciwwskazań, aby starsze rodzeństwo odbierało pociechę ze szkoły. Mówimy oczywiście o przeciwwskazaniach formalnych, ponieważ nie każdy 10-latek jest na tyle dojrzały, aby sprawować opiekę nad bratem lub siostrą.
Wielu rodziców uważa, że wiek, w którym dziecko może wracać samo ze szkoły, to 8 lat. Granica ta nie wynika jednak bezpośrednio z przepisów. Rodzic może bowiem otrzymać zasiłek opiekuńczy na opiekę nad zdrowym dzieckiem do lat 8, np. w przypadku nieplanowanego zamknięcia szkoły. Zasiłek ten ZUS wypłacał na szeroką skalę w pandemii koronawirusa, gdy placówki edukacyjno-opiekuńcze nie pracowały. Ale ponownie – przepisy dotyczące tego świadczenia nie odnoszą się bezpośrednio do kwestii powrotu dziecka ze szkoły.
Samodzielny powrót po lekcjach a statut szkoły
Zarówno rodzice, jak i dyrektorzy szkół zdają sobie sprawę z tego, że nie każdy siedmiolatek jest gotowy na samodzielny powrót do domu. Dlatego w wielu statutach szkół widnieje zapis dotyczący późniejszego wieku, w którym uczeń będzie mógł sam opuścić mury placówki. Najczęściej jest to 8 lat, ale zdarza się, że bez rodzica są wypuszczani ze szkoły dopiero uczniowie klas 4. Statut szkoły jest ważniejszy niż przepisy ogólne. Nie wynika z nich zresztą wiele, a wiek 7 czy 8 lat przyjęto na metodą dedukcji. Zanim zapiszesz dziecko do szkoły, sprawdź, czy przepisy wewnętrzne placówki nie przewidują późniejszego wieku samodzielnego powrotu do domu.
Kto decyduje o wypuszczeniu dziecka ze szkoły?
Co do zasady to rodzic decyduje, z kim dziecko może wracać do domu. Jeśli wyraża zgodę na samodzielny powrót, musi wypisać oświadczenie. Jest to o tyle istotne, że do czasu przebywania w placówce odpowiedzialność za ucznia ponoszą nauczyciele i inne osoby upoważnione. Natomiast po opuszczeniu szkoły odpowiedzialność ta przechodzi na rodziców. Dotyczy to nawet sytuacji, w której uczeń zostaje odebrany przez starsze rodzeństwo. Brat czy siostra mają prawo zaprowadzić go do domu, ale nie ponoszą odpowiedzialności, jeśli doszłoby np. do wypadku.
Samodzielny powrót do domu czy świetlica szkolna?
To, że przepisy dają ciche przyzwolenie na samodzielny powrót ze szkoły ucznia, nie oznacza, że rodzic musi wyrazić na niego zgodę. Bywa, że droga do domu jest niebezpieczna, a dziecko absolutnie nie jest gotowe na to, aby pokonać ją samodzielnie. Nie musi, ponieważ szkoła powinna zapewnić opiekę w ramach działalności świetlicy. Więcej informacji znajdziesz w tym artykule. Co ważne, świetlica powinna funkcjonować nawet w sytuacji, gdy statut szkoły nie przewiduje obowiązku odebrania dziecka mającego więcej niż 7 lat.
Powyższa treść ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej, opinii prawnej i nie może być podstawą do samodzielnego podejmowania jakichkolwiek decyzji. Należy pamiętać, iż publikowane informacje nie odnoszą się do konkretnej sytuacji. Stosowanie danych przepisów prawnych może znacznie różnić się w zależności od konkretnego stanu faktycznego. Powyższa treść nie zastępuje profesjonalnych usług prawnych. Pomiędzy autorem niniejszej treści a jej odbiorcą nie powstaje relacja klient – radca prawny. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej, przed podjęciem jakiejkolwiek czynności lub działania, zapraszam do kontaktu telefonicznego lub mailowego.
Stan prawny na dzień: 05.09.2025 r.
