Pakujesz walizkę na ferie, od wyjazdu dzieli Cię tylko krok i nagle…otrzymujesz telefon od pracodawcy, który informuje, że odwołuje urlop. Niestety, to nie scena z filmu, a prawdziwa sytuacja życiowa. Pracodawca ma prawo odwołać Twój urlop, a Ty masz obowiązek potraktować to jako polecenie służbowe. Muszą jednak zaistnieć ku temu pewne okoliczności, a zatem kiedy odwołanie z urlopu przez pracodawcę jest możliwe?
Odwołanie z urlopu – kiedy jest możliwe?
Z utęsknieniem czekasz na wakacje, pieczołowicie planujesz wakacyjną eskapadę lub wręcz przeciwnie, szykujesz się do ciężkiej pracy przy remoncie, aż tu nagle szef informuje Cię o odwołanym urlopie. W pierwszym momencie zazwyczaj pojawia się złość, a gdy negatywne emocje ustąpią, zaczynasz zastanawiać się, czy pracodawca może odwołać urlop wypoczynkowy? Niestety, tak. Kodeks Pracy nie precyzuje okoliczności, w jakich może to nastąpić. Przepisy określają jedynie, że o odwołaniu możemy mówić wówczas, gdy obecność pracownika w zakładzie jest niezbędna i wymagana przez okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Najlepiej zobrazować ten problem na przykładach:
Przykład 1:
Jacek pracuje w firmie produkcyjnej jako inżynier. Obecnie przebywa na tygodniowym urlopie, podczas którego w zakładzie doszło poważnej awarii. Do jej usunięcia niezbędna jest obecność Jacka.
Przykład 2:
Barbara pracuje jako księgowa w biurze rachunkowym. Pracodawca udzielił jej trzytygodniowego urlopu, jednak w międzyczasie do biura zgłosili się nowi klienci, którzy chcieliby rozpocząć współpracę.
W pierwszym przykładzie odwołanie pracownika z urlopu jest uzasadnione potrzebami zakładu wynikającymi ze zdarzenia nagłego. Natomiast w drugim przypadku odwołanie urlopu jest bezzasadne.
Jak pracodawca może odwołać pracownika z urlopu?
Odwołanie pracownika z urlopu może nastąpić drogą telefoniczną, mailową lub inną. W rzeczywistości każdą możliwość odwołania z urlopu przyjmuje się za skuteczną, jeśli tylko pracownik ma możliwość zapoznania się z decyzją pracodawcy.
Czy pracownik może odmówić stawienia się w pracy podczas urlopu?
Odwołanie urlopu wypoczynkowego należy traktować jak polecenie służbowe, które pracownik ma obowiązek wykonania. Nie ma tutaj znaczenia jego prywatna opinia czy ocena słuszności odwołania. Jeśli podejrzewasz, że pracodawca bezzasadnie odwołuje Twój wypoczynek, problem rozstrzygnie sąd pracy. Natomiast jako pracownik masz obowiązek stawić się w zakładzie pracy. W przeciwnym razie pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Może więc czekać Cię tzw. zwolnienie dyscyplinarne.
Z drugiej strony, pracodawca ma obowiązek uwzględnić czas, jaki jest potrzebny na dotarcie do zakładu. Nie może więc wymagać, abyś stawił się w pracy następnego dnia, jeśli przebywasz na drugim końcu globu.
Jakie prawa ma pracownik, któremu pracodawca odwołał urlop?
Niewykorzystana w wyniku odwołania część urlopu wypoczynkowego nie przepada. Pracownik może wykorzystać ją w terminie późniejszym, ustalonym z pracodawcą. Ma też prawo do zwrotu kosztów związanych z powrotem z urlopu. Zwrotowi podlegają też koszty związane z niewykorzystanym wypoczynkiem. Trzeba jednak udowodnić poniesione wydatki – najlepiej przy pomocy rachunków, biletów czy innego rodzaju dowodów płatniczych.
Przykład:
Joanna jest jedną z dwóch pielęgniarek pracujących w przychodni. Obecnie przebywa na urlopie w Grecji wraz z mężem. Zastępująca ją w pracy pielęgniarka zachorowała, a szef placówki nie mógł znaleźć zastępstwa. W tym przypadku postanowił odwołać Joannę z urlopu. Kobieta ma prawo do zwrotu kosztów związanych z przedterminowym powrotem do kraju, niewykorzystanej części pobytu w hotelu i zakupem wycieczki do Aten, w której nie będzie mogła uczestniczyć.
Pracodawca ma też obowiązek zwrócić pracownikowi koszty związane z powrotem do domu jego rodziny. Zasada ta obowiązuje jednak tylko w przypadku, gdy w związku z odwołaniem urlopu rodzina również nie będzie mogła kontynuować wypoczynku.
Przykład:
Pracodawca odwołał Piotra z urlopu, na którym przebywał na nim sam z dzieckiem. Zobowiązany jest więc zwrócić koszty dotyczące zarówno pracownika, jak i jego dziecka.
Odwołanie pracownika z urlopu – podsumowanie
Odwołanie pracownika z urlopu powinno mieć miejsce tylko w razie nadzwyczajnych, niemożliwych do przewidzenia okoliczności. Pracodawca zawsze powinien rozważyć korzyści i koszty, jakie są związane z taką decyzją. Pracownik natomiast ma obowiązek się jej podporządkować, bez względu na własny ogląd na sprawę. Jeśli uważasz, że Twój urlop został odwołany niesłusznie lub pracodawca uchyla się od zwrotu kosztów, skontaktuj się z prawnikiem. Sprawy, w których nie udaje się wypracować porozumienia, mają swój finał w sądzie pracy.
Powyższa treść ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej, opinii prawnej i nie może być podstawą do samodzielnego podejmowania jakichkolwiek decyzji. Należy pamiętać, iż publikowane informacje nie odnoszą się do konkretnej sytuacji. Stosowanie danych przepisów prawnych może znacznie różnić się w zależności od konkretnego stanu faktycznego. Powyższa treść nie zastępuje profesjonalnych usług prawnych. Pomiędzy autorem niniejszej treści a jej odbiorcą nie powstaje relacja klient – radca prawny. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej, przed podjęciem jakiejkolwiek czynności lub działania, zapraszam do kontaktu telefonicznego lub mailowego.
Stan prawny na dzień: 15.02.2025 r.
