Tylko w pierwszym półroczu 2025 roku ZUS wstrzymał wypłatę 14,8 tys. zasiłków. Powód? Wykorzystanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem, czyli wyjazd na wakacje, remont, a nawet wyjście na fryzjera. Jedni traktują L4 jak dodatkowy urlop, inni zastanawiają się, czy za wyjście do sklepu ZUS nie zabierze im pieniędzy. Sprawdź, kiedy może to zrobić. Kontrola ZUS na L4 – kiedy jest możliwa?
Czego nie można robić na L4?
Przepisy mówią jasno – w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim można wykonywać wyłącznie zwykłe czynności dnia codziennego oraz te, które związane są ze stanem zdrowia. Czyli, co do zasady, powinieneś pozostać w domu i regenerować siły, aby jak najszybciej móc wrócić do pracy. Ponadto masz obowiązek przebywać pod adresem, który został wskazany w zwolnieniu lekarskim. Jeśli specjalista wystawił L4 z kodem cyfrowym 1 (chory musi leżeć), to niestety nie masz wyjścia i musisz przebywać w domu. Wyjść możesz wyłącznie do lekarza.
Do tej pory nie powstał żaden katalog, który zakres czynności możliwych do realizacji na L4. ZUS wychodzi jednak z założenia, że są to wszystkie te, które nie mieszczą się w kategorii wypoczynku i regeneracji. Zatem, jeśli planujesz remont, chcesz towarzyszyć swojemu dziecku w adaptacji przedszkolnej czy masz zamiar uczestniczyć w szkoleniu w innej części Polski, weź urlop, zamiast L4. Na zwolnieniu lekarskim nie można też zadbać o urodę. W konsekwencji fryzjer, kosmetyczka czy wizyta w gabinecie medycyny estetycznej są wykluczone. Podobnie jak podejmowanie dodatkowej pracy dorywczej, uczestnictwo w rozmowie kwalifikacyjnej czy obecność na zajęciach w uczelni wyższej.
Kontrola ZUS na L4 – za co ZUS może odebrać zasiłek chorobowy?
Co do zasady każde naruszenie wykorzystania zwolnienia lekarskiego może być przyczyną odebrania zasiłku. Ale – jak to w życiu bywa – sprowadzenie wszystkich sytuacji do wspólnego mianownika jest po prostu niemożliwe. Oznacza to, że każde okoliczności trzeba interpretować indywidualnie. Czym innym jest zrobienie w markecie zakupów spożywczych, a czym innym objazd po galeriach handlowych w poszukiwaniu ubrań najnowszej kolekcji. ZUS inaczej interpretuje wyjazd w celu podreperowania zdrowia (ale i tutaj trzeba dopełnić formalności i posiadać zalecenie lekarskie), a inaczej patrzy na wakacje w tropikach.
Co można robić na L4?
Przejdźmy zatem do tego, co można robić na L4 i o co ZUS nie powinien mieć pretensji. Jak już wiesz, chodzi o zwykłe czynności dnia codziennego i te związane ze zdrowiem. Na zwolnieniu lekarskim możesz:
- zrobić drobne zakupy w sklepie,
- iść do apteki,
- zakupić produkty niezbędne do życia lub dalszego leczenia,
- wyjść na spacer,
- opłacić rachunki,
- iść do lekarza/na rehabilitację,
- wykonywać inne czynności, jeśli wynika to z zalecenia lekarza.
Wyjątek od reguły stanowi zwolnienie wystawione przez psychiatrę. Więcej informacji o tym, co możesz robić na takim L4, znajdziesz w tym artykule.
Kontrola ZUS na L4 – w jaki sposób ZUS kontroluje zwolnienia lekarskie?
ZUS może kontrolować zwolnienia lekarskie na kilka sposobów. Najpopularniejszym jest wizyta w domu chorego lub w innym, wskazanym przez niego miejscu. Ponadto pracownik ZUS może sprawdzić, czy w czasie, w którym powinieneś się regenerować, nie przebywasz np. w drugiej pracy. Jeśli chodzi o kontrolę od strony medycznej, to istnieje też możliwość wizytacji w gabinecie lekarza, który wystawił zwolnienie.
“Kontrola” pracownika na zwolnieniu lekarskim może odbyć się także…z poziomu biura. Coraz częściej sami dostarczamy informacje o tym, że zamiast odpoczywać w domu, pojechaliśmy na wakacje. Wystarczy, że w odpowiednim momencie wrzucisz na Facebooka pamiątkowe zdjęcie z wczasów, a tym samym dostarczysz urzędnikowi gotowy dowód w sprawie.
A jeśli i Tobie zdarzyła się kontrola z ZUS-u, wstrzymano Twój zasiłek chorobowy lub ZUS całkowicie podważa prawo do niego, skontaktuj się z prawnikiem. Po dokładnej analizie specjalista powie Ci, jakie dalsze kroki w sprawie można podjąć.
Powyższa treść ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej, opinii prawnej i nie może być podstawą do samodzielnego podejmowania jakichkolwiek decyzji. Należy pamiętać, iż publikowane informacje nie odnoszą się do konkretnej sytuacji. Stosowanie danych przepisów prawnych może znacznie różnić się w zależności od konkretnego stanu faktycznego. Powyższa treść nie zastępuje profesjonalnych usług prawnych. Pomiędzy autorem niniejszej treści a jej odbiorcą nie powstaje relacja klient – radca prawny. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej, przed podjęciem jakiejkolwiek czynności lub działania, zapraszam do kontaktu telefonicznego lub mailowego.
Stan prawny na dzień: 28.08.2025 r.
