Decyzję o rozwodzie może podjąć jeden z małżonków, podczas gdy drugi nie wyraża na niego zgody. Brak zgody na rozwód to sytuacja występująca stosunkowo często, a jej przyczyn może być wiele. Czy jednak w takim przypadku sąd może orzec rozwód?
Brak zgody na rozwód
Małżonkowie rzadko są zgodni co do wszelkich kwestii związanych z zakończeniem małżeństwa. Spór najczęściej dotyczy podziału majątku lub wysokości alimentów na dzieci, jednak jego źródłem może być sam fakt złożenia przez męża lub żonę pozwu rozwodowego. Brak zgody na rozwód strona wyraża już w odpowiedzi na pozew. Nie oznacza to natomiast, że sąd, zapoznając się z przedstawioną dokumentacją, zaniecha rozpoznania sprawy. Odmowa rozwodu ze strony męża lub żony nie jest bowiem dla sądu wiążąca. Innymi słowy, sąd może orzec rozwód, nawet jeśli jedna ze stron nie wyraża na niego zgody.
Kiedy sąd orzeka rozwód?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy podaje konkretne przesłanki, jakie muszą zaistnieć, aby sąd mógł orzec rozwód. Mowa o trwałym i zupełnym rozkładzie pożycia. Między małżonkami musi ustać więź:
- emocjonalna – oznacza ustanie miłości, wzajemnego zaufania, akceptacji,
- gospodarcza- małżonkowie nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego (nie jest to jednoznaczne z koniecznością osobnego zamieszkiwania),
- fizyczna – oznacza ustanie współżycia fizycznego i brak jakichkolwiek gestów świadczących o uczuciu, przywiązaniu czy miłości.
W postępowaniu rozwodowym sąd bada, czy doszło do trwałego i zupełnego rozpadu pożycia małżeńskiego. Jeśli tak, to co do zasady, nie ma przeciwwskazań, aby orzec rozwód, chyba że zaistnieją tak zwane przesłanki negatywne.
Kiedy sąd nie może orzec rozwodu?
Przesłanki negatywne orzeczenia rozwodu dotyczą sytuacji, w których:
- rozwód wpłynąłby negatywnie na dobro małoletnich dzieci,
- rozwód byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
- strona uznana za niewinną rozpadu pożycia małżeńskiego nie wyraża zgody na rozwód, a jej odmowa nie jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
W kontekście niniejszego artykułu na uwagę zasługuje w szczególności ostatnia przesłanka. Spotykamy się tutaj z odmową rozwodu, ale jednocześnie ustawodawca wciąż umożliwia jego otrzymanie, jeśli brak zgody jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Co to konkretnie oznacza? Posłużmy się przykładami, aby lepiej zobrazować problem.
Przykład 1
Karolina została zdradzona przez męża, który wniósł pozew o rozwód. Kobieta nie wyraża zgody na zakończenie małżeństwa, argumentując, że mają małoletnie dzieci, a dodatkowo ona sama widzi szansę na odbudowanie związku. Dla uproszczenia przyjmijmy, że mąż Karoliny jest wyłącznie winny rozpadu małżeństwa.
Przykład 2
Żona Piotra, Jolanta, złożyła pozew o rozwód (została uznana za wyłącznie winną rozpadu małżeństwa). Jej mąż nie zgadza się na rozwód, lecz z drugiej strony małżeństwo mieszka osobno i nie zamierza walczyć o swój związek. Ponadto Jolanta jest w ciąży ze swoim nowym partnerem, z którym planuje wspólne życie.
W powyższych przykładach spotykamy się z tą samą problematyką, a jednocześnie są one skrajnie różne. W pierwszym przypadku sąd najprawdopodobniej nie orzeknie rozwodu, natomiast w drugim tak, i to nawet, gdy małżonek nie wyraża na niego zgody.
Brak zgody na rozwód – co w tej sytuacji?
Sytuacje, w których mąż nie zgadza się na rozwód, nie są odosobnione. Taką samą decyzję może podjąć żona, której małżonek złożył w sądzie pozew. Dobra wiadomość jest taka, że dla sądu odmowa rozwodu nie jest wiążąca. Oznacza to, że wyrok będzie zależał od wielu czynników. Co może zrobić sąd? Przede wszystkim będzie zobowiązany ustalić, czy nastąpił trwały i zupełny rozpad więzi małżeńskiej. Jeśli nie, sprawa właściwie jest jasna – sąd nie orzeknie rozwodu. W przypadku, gdy więzi uległy rozpadowi, sąd oceni, czy nie występują negatywne przesłanki orzeczenia rozwodu. Ponadto może wysłać strony na mediację, której celem jest – najprościej rzecz ujmując – wypracowanie porozumienia.
Podsumowanie
Brak zgody na rozwód budzi wątpliwości wśród osób, które chcą zakończyć małżeństwo. Przepisy nie rozwiązują tego problemu wprost. Ponadto każda sytuacja ma indywidualny charakter, dlatego nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy otrzymam rozwód pomimo odmowy małżonka. Pomóc może prawnik rozwodowy, który po dokładnej analizie problemu doradzi, jakie kroki podjąć w dalszej kolejności.
Powyższa treść ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej, opinii prawnej i nie może być podstawą do samodzielnego podejmowania jakichkolwiek decyzji. Należy pamiętać, iż publikowane informacje nie odnoszą się do konkretnej sytuacji. Stosowanie danych przepisów prawnych może znacznie różnić się w zależności od konkretnego stanu faktycznego. Powyższa treść nie zastępuje profesjonalnych usług prawnych. Pomiędzy autorem niniejszej treści a jej odbiorcą nie powstaje relacja klient – radca prawny. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej, przed podjęciem jakiejkolwiek czynności lub działania, zapraszam do kontaktu telefonicznego lub mailowego.
Stan prawny na dzień: 13.01.2025 r.
