Obowiązek alimentacyjny ciąży na każdym z rodziców, dlatego zarówno matka, jak i ojciec muszą łożyć na utrzymanie dziecka. Alimenty na dziecko to kwestia, która najczęściej jest rozstrzygana podczas rozwodu, jednak w sytuacji, gdy rodzice nie są małżeństwem, muszą uzgodnić wysokość kwoty przekazywanej co miesiąc przez osobę, która z dzieckiem nie mieszka. Jeśli nie znajdą porozumienia, spór rozstrzygnie sąd. Ponadto rodzice mogą starać się o podwyższenie lub obniżenie alimentów, jeśli zachodzą ku temu uzasadnione przesłanki. W tym artykule poruszam najważniejsze kwestie związane z alimentami na dziecko – jak uzyskać, ile wynoszą, kiedy nie trzeba ich płacić.
Alimenty na dziecko – podstawowe informacje
Każdy z rodziców jest zobowiązany łożyć na dziecko celem zaspokojenia jego usprawiedliwionych potrzeb. Są to nie tylko potrzeby podstawowe, ale również związane z rozwojem. Dostęp do edukacji, kultury, sportu czy opieki zdrowotnej również mieści się w tym katalogu. Kwestia alimentów na dziecko najczęściej rozstrzygana jest przez sąd w trakcie rozwodu. Dotychczas rodzice prowadzili wspólne gospodarstwo domowe, które finansowali oboje. Natomiast po rozwodzie dziecko zwykle zamieszkuje na stałe z jednym z rodziców, chyba że mamy do czynienia z opieką naprzemienną. Na marginesie, opieka naprzemienna nie zwalnia z obowiązku alimentacyjnego, jednak jest to nieco inne zagadnienie. Jeśli rodzice dziecka nie byli małżeństwem, kwestię alimentów powinni uzgodnić między sobą. W razie braku porozumienia rozstrzyga ją sąd. Więcej o tym, ile powinny wynosić alimenty i czego można się spodziewać, składając pozew o podwyższenie lub obniżenie alimentów dowiesz się z tego artykułu.
Jak uzyskać alimenty na dziecko?
W sytuacji, gdy jeden z rodziców uchyla się od płacenia na dziecko, drugi może złożyć w sądzie pozew o alimenty. Jest to częsta praktyka wśród osób, które nie zawarły związku małżeńskiego, a przy rozstaniu “umówiły się” na pewną miesięczną kwotę alimentów. Jak napisać pozew o alimenty? Poza elementami obligatoryjnymi, takimi jak oznaczenie pisma procesowego czy wskazanie właściwego sądu, muszą się w nim znaleźć:
- uzasadnienie wysokości kosztów utrzymania dziecka – innymi słowy, wskazujemy, dlaczego wnosimy o konkretną kwotę alimentów. W tym punkcie należy opisać i “wycenić” potrzeby dziecka. Warto dołączyć rachunki i inne dowody potwierdzające wysokość ponoszonych wydatków,
- uzasadnienie sytuacji finansowej pozwanego – w tym miejscu należy wziąć pod uwagę nie tylko uzyskiwane przez niego zarobki, ale także ogólną sytuację majątkową i finansową,
- uzasadnienie sytuacji życiowej rodzica, z którym mieszka dziecko – jest to miejsce na opisanie swojej sytuacji finansowej czy innej (na przykład zdrowotnej), która ma wpływ sytuację dziecka.
Pozew o alimenty można złożyć w momencie, gdy dziecko przyjdzie na świat, zatem matka co do zasady nie może wnioskować o świadczenie, będąc jeszcze w ciąży.
W pozwie powinien znaleźć się też wniosek o zabezpieczenie alimentów. Na jego podstawie sąd wydaje tymczasowe rozstrzygnięcie, zgodnie z którym pozwany zobowiązany jest płacić już na etapie postępowania.
Jakie dowody w sprawie o alimenty przedstawić?
W sprawie o alimenty sąd będzie chciał zapoznać się z materiałem dowodowym. Składają się na niego m.in.:
- faktury,
- potwierdzenia płatności,
- zeznania podatkowe,
- dokumentacja medyczna,
- umowy o pracę i podobne.
Dowodem w sprawie są też zeznania świadków, których w niektórych sytuacjach warto powołać.
Alimenty na dziecko niepełnosprawne – jak uzyskać?
Alimenty na dziecko niepełnosprawne można uzyskać, składając do właściwego sądu pozew. Ustawodawca nie wyznaczył tutaj żadnej specjalnej procedury. Przy czym warto zwrócić uwagę na pewien ważny aspekt finansowy. Potrzeby dzieci z niepełnosprawnościami zwykle są większe, co wiąże się z wyższymi kosztami utrzymania. Otrzymywanie wsparcia instytucjonalnego, na przykład środków z PFRON, nie wpływa na wysokość alimentów. Są to pieniądze, które mają przynajmniej w pewnym stopniu zaspokoić potrzeby wynikające z niepełnosprawności. Rodzic pozwany o alimenty nie może więc powołać się na fakt otrzymywania finansowania, chcąc obniżyć miesięczne świadczenie.
Wniosek o podwyższenie alimentów – kiedy złożyć?
Zarówno potrzeby dziecka, jak i sytuacja finansowa rodziców mogą ulegać zmianom. W takiej sytuacji można złożyć wniosek o podwyższenie alimentów.
Przykład 1:
Joanna otrzymuje na córkę alimenty w wysokości 700 zł miesięcznie. Zostały one zasądzone, gdy dziewczynka miała 4 lata. Obecnie ma 10 lat i Joanna zauważyła, że wydatki związane z utrzymaniem i edukacją znacznie wzrosły. Ze względu na to, że jej były mąż odmawia płacenia wyższych alimentów, kobieta zamierza złożyć w sądzie pozew o ich podwyższenie.
Przykład 2:
Mariusz otrzymuje na syna z pierwszego małżeństwa alimenty w wysokości 800 zł miesięcznie. Jego była żona dotychczas pracowała jako nauczycielka w szkole, jednak kilka miesięcy temu została dyrektorem placówki. W związku z tym, że jej wynagrodzenie znacznie wzrosło, a ona sama odmawia płacenia wyższych alimentów, Mariusz zamierza złożyć pozew o ich podwyższenie.
Każdy przypadek wymaga jednak indywidualnej analizy. Wniosek o podwyższenie alimentów musi być dodatkowo poparty odpowiednimi dowodami.
Wniosek o obniżenie alimentów – co warto wiedzieć?
Rodzic, którego sytuacja finansowa uległa pogorszeniu, może złożyć wniosek o obniżenie alimentów, a precyzyjnie mówiąc pozew o obniżenie alimentów. Najczęściej ma to miejsce w przypadku choroby lub utraty pracy, choć takie działanie może też wynikać z utraty majątku, na przykład z powodu powodzi lub pożaru. Z drugiej strony, sąd w dalszym ciągu bierze pod uwagę potrzeby dziecka, zatem samo złożenie wniosku nie przesądza o obniżeniu alimentów.
Podsumowanie
Choć rodzice zobowiązani są łożyć na dziecko, ustalenie wysokości alimentów jest niezwykle złożonym problemem. Każda sytuacja jest zupełnie inna – należy wziąć pod uwagę zarówno potrzeby dziecka, jak sytuację finansową i materialną rodzica. Prawnik od alimentów pomoże ustalić kwotę alimentów, sporządzić pozew o alimenty, a dodatkowo jest wsparciem na każdym etapie postępowania.
Powyższa treść ma charakter wyłącznie edukacyjny i nie stanowi porady prawnej, opinii prawnej i nie może być podstawą do samodzielnego podejmowania jakichkolwiek decyzji. Należy pamiętać, iż publikowane informacje nie odnoszą się do konkretnej sytuacji. Stosowanie danych przepisów prawnych może znacznie różnić się w zależności od konkretnego stanu faktycznego. Powyższa treść nie zastępuje profesjonalnych usług prawnych. Pomiędzy autorem niniejszej treści a jej odbiorcą nie powstaje relacja klient – radca prawny. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej, przed podjęciem jakiejkolwiek czynności lub działania, zapraszam do kontaktu telefonicznego lub mailowego.
Stan prawny na dzień: 20.01.2025 r.
